कर्मको चक्र: एउटा भयानक प्रतिशोध
एउटा शान्त गाउँमा एक साधारण किसान बस्दथे। उनको जीवनमा सुख-दुःखको सङ्गालो नै थियो। जेठो छोरो १० वर्षको हुँदा श्रीमतीको मृत्यु भयो, त्यसपछि उनले दोस्रो विवाह गरे। कान्छी श्रीमतीबाट पनि एउटा छोरा जन्मियो, तर दुर्भाग्यवश उनको पनि केही वर्षमै मृत्यु भयो।
समयको गतिसँगै किसानले आफ्नी जेठी श्रीमतीबाट जन्मेको जेठो छोराको विवाह गरिदिए। त्यसको केही समयपछि किसानले पनि धर्तीबाट बिदा लिए। अब घरमा जेठो छोरा, उसकी बुहारी र कान्छी आमापट्टिको भाइ मात्र बाँकी थिए।
केही समयपछि कान्छा भाइको स्वास्थ्य अचानक बिग्रन थाल्यो। जेठो दाजुले स्थानीय वैद्य र धामी-झाँक्री गराए, तर भाइको अवस्था दिन प्रतिदिन खस्कँदै गयो। उपचारमा धेरै धन खर्च हुन थालेपछि दाजुको मनमा पाप पलायो। उसले आफ्नी श्रीमतीसँग सल्लाह गर्यो, "यो भाइ बाँचिरह्यो भने उपचारमा अझै सम्पत्ति सकिन्छ, फेरि पछि अंश पनि दिनुपर्छ। यो मरे त सबै झन्झट साफ हुन्थ्यो!"
श्रीमतीले झन् कुटिल युक्ति सुझाइन्, "कुनै वैद्यलाई घुस दिएर औषधिको बहानामा विष खुवाउन लगाउनुस्। कसैले शङ्का पनि गर्ने छैनन्। सबैले बिरामी भएरै मर्यो भन्ने ठानेछन्।"
लोभले अन्धो भएको दाजुले त्यसै गर्यो। एक निर्दयी वैद्यलाई मोटो रकम दिएर औषधिको नाममा भाइलाई विष खुवाउन लगायो। विषको असरले भाइको अल्पायुमै मृत्यु भयो। दाजु-भाउजूले बाहिर रुने नाटक गरे पनि भित्रभित्रै "पैतालाको काँडा निस्किएको" भन्दै खुसी मनाए। अब सारा पैतृक सम्पत्ति उनीहरुकै भयो।
केही महिनापछि भाउजूले एउटा सुन्दर छोरालाई जन्म दिइन्। छोराको आगमनले घरमा खुसीयाली छायो। उनीहरूले छोरालाई असाध्यै लाडप्यारले हुर्काए र योग्य भएपछि धुमधामसँग उसको विवाह पनि गरिदिए। तर, विवाहको केही समयपछि अचानक छोरा बिरामी पर्यो। बुबाआमाले उसको ज्यान जोगाउन आफ्नो आधा सम्पत्ति नै बेचेर भए पनि देश-विदेशका नामुद वैद्यहरू बोलाए। तर छोराको शरीर यति कमजोर भयो कि ऊ केवल हड्डीको ढाँचा मात्र बाँकी रह्यो।
एक साँझ, ओछ्यानमा मृत्युसँग लडिरहेको छोरालाई हेर्दै बुबा धुरुधुरु रोइरहेका थिए। छोराले अचानक आँखा खोल्यो र शान्त स्वरमा भन्यो, "दाजु! मेरो सबै हिसाब-किताब त पूरा भयो, अब कात्रो र दाउराको बन्दोबस्त मात्र बाँकी छ। त्यसको तयारी गर्नुहोस्।"
छोराले आफूलाई 'दाजु' भनेको सुनेर बुबा झस्किए। उनले सोचे— रोगले छोराको दिमाग खुस्किएछ। उनले रुँदै भने, "छोरा, म तेरो बुबा हुँ, दाजु होइन।"
तब छोराको अनुहारमा एउटा भयानक मुस्कान देखियो। उसले भन्यो, "म तपाईंको त्यही भाइ हुँ, जसलाई तपाईंले सम्पत्तिको लोभमा विष खुवाएर मार्नुभएको थियो। जुन अंश मलाई दिनु नपरोस् भनेर तपाईंले हत्या गर्नुभयो, त्यही अंश अहिले मेरो उपचारमा सकिसक्यो। अब तपाईंको भाग मात्र बाँकी छ, जो अब मेरो अन्तिम संस्कारमा खर्च हुनेछ।"
यो सुनेर बुबाको खुट्टा मुनिको जमिन भासियो। उनी छाँगाबाट खसेझैँ भए। उनले बिलौना गर्दै भने, "मैले ठूलो पाप गरेँ, जसको फल आज मेरै अगाडि आयो। मेरो कुलै नाश भयो! तर यो निर्दोष बुहारीको के दोष थियो? अब तिम्रो मृत्युपछि उनले पनि सती जानुपर्नेछ, उनले त जिउँदै जल्नुपर्ने भयो!"
छोराले कठोर स्वरमा सोध्यो, "त्यो पापी वैद्य कहाँ छ, जसले मलाई विष खुवायो?" बुबाले रुँदै जवाफ दिए, "तिम्रो मृत्युको तीन वर्षपछि उसको पनि मृत्यु भइसकेको थियो।"
छोराले अन्तिम सास फेर्दै भन्यो, "त्यो दुष्ट वैद्य आज मेरो श्रीमतीको रूपमा आएको छ। उसले मलाई विष खुवाएको थियो, आज उसले मेरै चितामा जिउँदै जलेर आफ्नो कर्मको सजाय भोग्नेछ।"
यति भन्दै छोराले प्राण त्याग्यो।
कथाको सन्देश:
हाम्रो जीवनका उतारचढावहरू हाम्रै कर्मका प्रतिध्वनि हुन्। कर्मको फल आज नमिले पनि भोलि अवश्य मिल्छ। हामीले अरूका लागि खनेको खाल्डोमा एकदिन आफैँ पर्नुपर्छ। त्यसैले, कर्म गर्दा जहिले पनि विवेकको प्रयोग गर्नुपर्छ, किनकि प्रकृतिको न्याय ढिलो होला, तर अचुक हुन्छ।

Post a Comment