मेरो बाइसौँ जन्मदिनको डायरी

Bikas Gurung January 30, 2018 0

​

22nd Birthday of Bikas Gurung

कति महान् हुँदो हो ती भगवान् – जसले आम मान्छेहरूको सृष्टि गरे, अनि एक दिन सबैको अस्तित्व मेटाउँछन् जरुर। फरक–फरक रूप–रङ, बोली–वचन, आनीबानी र सबैको छुट्टै किसिमको ढाँचा तयार गरी हरेकलाई हाँसो, आँसु, दुःख, सुख, भावना र संवेदनाको भुमरीमा फ्याँक्छन् अनि कथाको पात्र बनाउँछन् जरुर। त्यस्तै जीवनरूपी कथाको एउटा दुःखी पात्र हुन् उनी, जसले आफ्नै भित्र एउटा सिङ्गो कहानी र इतिहास बोकेकी छिन्। 

आमाको अनुहार कस्तो थियो भन्ने हेक्का राख्न नपाउँदै मातृस्नेहबाट वञ्चित बनेकी उनी सात वर्षको उमेरमै बाबाको शेषपछि पूर्ण रूपमा टुहुरी भएकी थिइन्। भोक, प्यास, रोग र शोकसँग राम्ररी परिचित छिन्। दुःख र कष्टमा हुर्किएकी उनले सौतेनी आमा र जोइटिङ्रे बाबाको हातबाट मीठो मसिनो र ताजा खाना कहिल्यै खाएकी थिइनन्। एउटा अपाङ्ग दिदी र एउटा भाइ थिए उनका, बूढो बाबाको भरमा। तर सानै हुँदा दिदीले छोडेर गइन् उनीहरूलाई र सदैवका लागि भगवान्‌को घरमा।

कयौँ दिन मागेर खाए, कयौँ दिन चाकरी गरेर खाए त कति दिन भोकै बसेर उनको बालपन गए। गोठालो जानु, घरभित्र र बाहिरको सारा काम धन्दा गर्नु, कपडा धुनु, बच्चा भुलाउनु उनको नियमित काम बन्यो साहुकोमा । रक्सी पार्ने र भाँडा धोएर बस्दा बस्दा - हिजो, आजो, भोलि र पर्सि गर्दा गर्दा बितिहाल्यो उनको कलिलो अवस्था । जब साहुको भट्टीमा रक्सी पिउनेहरु रक्सीसँगै उनको जवानीमा गिद्दे नगर लाउँथे, तब उनी आफ्नो अभागी पुर्पुरोलाई सराप्दै जीवन जिउँथे । 

मधेसमै जन्मेकी उनी, बाबा–आमा दुबै नरहेपछि साईँलाबाले पहाडको घरमा ल्याएर राखे। अर्कोको घर त जानु नै थियो एकदिन – पराइको घरको भित्ता टाल्ने जातकी जो थिई उनी। नभन्दै तब उनी पराइको भई, जब एक राती झुत्रे सिरक ओडेर सुतिराखेकी थिई । उनी झुत्रे सिरकभित्रै अपरिचित मान्छेको हरणमा परेकी थिई। उनी रोइ, कराई, बिलौना गरी तर उनको चित्कार सबैले मौनदर्शक बनेर हेरिरह्यो। 

उनी आफ्नो बारेमा तबसम्म बेखबर थिई – जबसम्म एउटा कताकता अनुहार देखेझैं लाग्ने झिल्के केटो उनको अघि उभियो ठाँटिएर। उनी त अर्काको श्रीमती पो बनिछे आफ्नो बज्यैको हातबाट एक जर्किन रक्सी सोदनीसँग साटिएर। उनको मानसपटलमा धमिलो आकृति झल्किन थाल्यो। छिमेकी गाउँको एउटा केटो लाकुरी भञ्याङ मेलामा जाँदा धेरैदिनदेखि पछि लागेको, उसको पिछा छुटाउन खुट्टाको औला ठोसिने गरि भागेको। तर विधाताले न्वारनको दिन उनको कर्मलेखारुपी पर्ची जो काट्यो - आफ्नो अडान लिइछाड्यो।

बिहे पश्चात् पनि कयौं दुःख र कष्टहरुसँग कबड्डी खेल्दै सात जीवित र सात मृत बच्चाको आमा बनिन् उनी। तिनै दुःखी र अभागी पात्र हुन मेरो आमा – जसले जीवनकालमा कुनै सुख सयल भन्ने कुरा भोग गर्नै पाइनँ। यसो भन्दा पनि फरक नपर्ला कि – हाँसो, खुसी, उमङ्ग र चयन भन्ने कुरा उनको मुहारमा आउँदै आएन । 

रुपले ढपक्क बलेकी, गहना र राम्रा बस्त्रले छपक्क छोपिएकी छैन मेरो आमा । जो कोहीले परैबाट चिन्न सक्छन । झुत्रो कपडा लाउँछिन तर त्यो आफ्नै पसिनाको धाराले बनेको ऊन हो । अध्यारो रातरुपी मेरो जीन्दगीको गोधुलीलाई झलमल्ल तुल्याउने पूर्णिमाको जून हो । खाना पस्केर बाड्दा बाड्दै सकिँदा उनको भोक एक्कासी हराउँथ्यो – आफू दुई छाक नखाएर मेरो तीन छाक पेट भराउँथ्यो । त्यहीँ महान, कहिल्यै भोक नलाग्ने, कहिल्यै नथाक्ने महिला हुन मेरो आमा । मैले थपीथपी भात खाएर हात पुछ्दै गर्दा भान्सामा पनियोले कसौँडी कतर कतर गरेर कोतरीरहेको आवाज सुनेको त्यहीँ थिएँ, सायद त्यहीँ धुन हो मेरो आमाको ।

me with Mom and Dad

दुःखी आमाको कोखाबाट छैटौं सन्तानको रुपमा जन्मिएँ । जन्मिने बित्तिकै बाबाले हातमा लिएर भविष्यवाणी गरे मेरो – "यो केटा काले र डल्ले हुन्छ। निधार सानो छ अभागी हुन्छ, आँखामा कोठी छ अलिक बढी नै रुनुपर्छ, एकोहोरो हेर्छ एकान्त प्रिय हुन्छ अनि नाक फैलिएको छ कि कुख्यात कि प्रख्यात हुन्छ । मुखले बोल्न सकोस्, पाखुरा चलोस् अनि खुट्टाले हिँड्न सकोस् मेरो छोरालाई त्यति भए पुग्छ…" भनेर वर माग्यो होलान् बाबाले भगवानसँग । 

भगवानले मलाई पनि त्यती मात्र बरदान दिए, जुन मेरो महत्वकांक्षी मनलाई आज अपुग भइरहेको छ । कहिलेकाही गुनासो गर्न खोज्छ स्वार्थी अहमले बाबासँग – किन तिमीले मेरो निम्ति मनमा शान्ती र उमङ्ग, ओंठमा हाँसो र मुस्कान अनि मनमा मष्तिष्कमा धैर्यता र सहने क्षमता मागेनौ भनेर । तर जब बाबाको निष्चल मुहार हेर्छु तब सबै उत्तर पाउँछु । मेरो भाग्यमा दुःख सायद हुँदनथ्यो होला यदि भाग्य लेख्ने अधिकार मेरो बाबालाई हुन्थ्यो भने । सित्तैमा त केवल आमा-बाबाको मायाँ ममता पाइन्छ नत्र अरु सबै खाले सम्बन्धको लागि जीवनमा केहि न केहि गुमाउनैपर्छ । 

आमा जस्तै मेरो बाबालाई पनि मेरो जोकोहीले परैबाट चिन्छन । झुत्रे किसान – जो कि बुढा गोरुहरुको साथमा पाखा बारीमा पसिनाको खेती गरिरहेका हुन्छन्, कि त दुनियाँलाई प्रवाह नभएको सकसपूर्ण मूलबाटोहरु टन्टलापुर घाममा मर्मत गरिरहेका हुन्छन । 

म सोध्थेँ कहिलेकाही – "बाबा बेकाममा किन यस्तो दुःख गर्नुहुन्छ ? कसैलाई प्रवाह छैन यो भिरको बाटोको बारेमा ।" 

बाबा भन्नुहुन्थ्यो – "म मरेपछि स्वर्गमा जाने बाटो बनाएको, अनि म नजावाफ हुन्थेँ । खैर, धेरै छन बयान गर्नुपर्ने मेरो बाबा आमाको बारेमा । 

"संघर्ष" को अर्थ बाबालाई देखेपछि बुझ्छु अनि "संस्कार" को अर्थ आमालाई । सायद यी दुई शब्दको अर्थ उहाँहरु जति अरु कसैले पनि जानेको हुँदैन । जीवनमा बाबा-आमाले मलाई कहिल्यै "आई लब यु छोरा" भन्नु भएन तर निष्चल प्रेम गर्नुभयो । कहिल्यै मेरो जन्मदिनमा मैनबत्ती निभाउनुभएन तर जीवन बलाइराख्नुभएको छ । आज यसरी नै जीवन चल्दै जाँदा बाइसौँ वसन्त पार गरेको रहेछु ।

Happy Birthday to me! Thanks for giving birth to me, my lovely Baba & Aama.